ยางแผ่นจะดีหรือไม่ดีนั้นขึ้นอยู่กับวิธีการผลิต ราคายางในท้องตลาดก็แตกต่างกันไปตามคุณภาพของแผ่นยาง ถ้าหากเกษตรกรเจ้าของสวนยางสามารถผลิตยางแผ่นคุณภาพดีออกจำหน่าย ก็จะได้ราคาสูงกว่ายางแผ่นที่มีคุณภาพต่ำ
การทำยางแผ่นชั้นดีนั้นมีหลักการง่ายๆ คือ ทำยางให้สะอาด รีดยางแผ่นให้บาง สีของแผ่นยางสม่ำเสมอ มีขนาดมาตรฐาน ใช้น้ำและน้ำกรดถูกส่วน ซึ่งมีวิธีการและขั้นตอนการทำดังต่อไปนี้
ขั้นตอนที่ 1 การเก็บรวบรวมน้ำยาง
1. ควรเช็ดถ้วยยางให้สะอาดก่อนรองรับน้ำยาง
2. ทำความสะอาดถังเก็บน้ำยางก่อนใช้ทุกครั้ง
3. อย่าใส่ขี้ยางหรือใบไม้ลงในถังเก็บน้ำยาง จะทำให้ยางสกปรกจับตัวเป็นก้อนเร็ว
กรองน้ำยางได้ยาก
4. ถังเก็บน้ำยางควรมีฝาปิด เพื่อป้องกันมิให้น้ำยางกระฉอกในระหว่างนำไปยัง
โรงทำยางแผ่น
ขั้นตอนที่ 2 การทำความสะอาดอุปกรณ์
ความสะอาดเป็นสิ่งสำคัญที่สุดในการทำยางแผ่นชั้นดี ต้องทำความสะอาดอุปกรณ์ทำยางแผ่นทุกชนิด ก่อนและหลังจากใช้งานเครื่องมือการทำยางแผ่นควรให้เปียกน้ำก่อนใช้ทุกครั้ง เพื่อความสะดวกในการทำความสะอาดหลังใช้เสร็จ
อุปกรณ์ที่จำเป็นในการทำยางแผ่น
อุปกรณ์ที่จำเป็นในการทำยางแผ่น
1. เครื่องกรองลวดเบอร์ 40 และ 60
2. ตะกง
3. ถังสำหรับใส่น้ำยางและน้ำ
4. โต๊ะนวดยาง
5. เครื่องรีดชนิดลื่นและชนิดดอก
6. โรงเรือนหรือเพิงอย่างง่าย ๆ
7. กระป๋องตวงน้ำยางและน้ำ
8. ใบพายสำหรับกวนน้ำยาง
9. ภาชนะผสมน้ำกรด
ขั้นตอนที่ 3 การกรองน้ำยาง
กรองน้ำยางด้วยเครื่องกรองลวด เบอร์ 40 และ 60 เพื่อเอาสิ่งสกปรกออก โดยวางเครื่องกรองซ้อนกัน 2 ชั้น เบอร์ 40 ไว้ข้างบน และเบอร์ 60 ไว้ข้างล่าง
ขั้นตอนที่ 4 การตวงน้ำยางใส่ตะกง
ตวงน้ำยางที่กรองแล้ว ใส่ในตะกงที่สะอาดตะกงละ 3 ลิตร
ขั้นตอนที่ 5 การผสมน้ำกับน้ำยาง
เติมน้ำสะอาดลงในตะกงที่ใส่น้ำยางไว้แล้วตะกงละ 2 ลิตรจะได้อัตราส่วนผสม ระหว่างน้ำยางกับน้ำในอัตรา 3 ต่อ 2 (อัตราส่วนผสมอาจเปลี่ยนแปลงได้ ถ้าหากน้ยางเจือจางบ้างแล้ว เช่น กรณีที่ฝนตกขณะเก็บน้ำยางหรือจากเหตุอื่น)
ขั้นตอนที่ 6 การเลือกใช้น้ำกรดและการผสมน้ำกรด
เพื่อให้ยางแข็งตัวและได้ยางแผ่นที่คุณภาพดี ตรงตามความต้องการของผู้ซื้อหรือโรงงานอุตสาหกรรมควรเลือกใช้กรด ฟอร์มิก ชนิดความเข้มข้น 90 % ซึ่งมีคุณสมบัติแตกต่างจากกรดชนิดอื่น คือ ไม่มีสี มีกลิ่นฉุนจัด หากสูดดมจะแสบจมูกอย่างรุนแรงและละลายน้ำได้ดีมาก
ข้อดีของกรดฟอร์มิก คือ
1. ยางแผ่นแข็งตัวสม่ำเสมอ
2. สามารถระเหยได้ดี
3. ไม่ทำให้แผ่นยางเหนียวเหนอะ
4. คุณสมบัติและความยืดหยุ่นของแผ่นยางคงเดิม
5. ไม่ทำให้โรงเรือนและแผ่นยางมีกลิ่นเหม็น
6. ไม่ทำให้อุปกรณ์การทำยางแผ่นเสียหายมากนัก จะทำให้อายุการใช้งานยาวนาน
การผสมกรดฟอร์มิก เพื่อให้ยางแผ่นแข็งตัวในเวลา 30 – 45 นาที ควรผสมกรดฟอร์มิกในอัตราส่วนดังต่อไปนี้ คือ ใช้กรดฟอร์มิก 2 ช้อนแกงผสมน้ำสะอาด 3 กระป๋องนม แล้วกวนให้เข้ากัน โดยใช้กรดเทใส่น้ำ และควรใช้ภาชนะที่เป็นกระเบี้องเคลือบหรือแกลลอนพลาสติกในการผสม
ขั้นตอนที่ 7 การใช้น้ำกรดผสมน้ำยาง
ใช้ใบพายกวนน้ำยางในตะกงสัก 1 – 2 เที่ยว แล้วตวงน้ำกรดที่ผสมแล้ว 1 กระป๋องนม เทลงในน้ำยางให้ทั่วตะกง ขณะที่เทน้ำกรดที่ผสมแล้วใช้ใบพายกวนน้ำยางไปมาประมาณ 6 เที่ยว (น้ำกรดฟอร์มิก 1 ขวด ทำแผ่นยางได้ประมาณ 90 – 100 แผ่น
ขั้นตอนที่ 8 การกวาดฟองน้ำยาง
ขณะกวนน้ำยางจะมีฟองเกิดขึ้น ใช้ใบพายกวาดฟองออกจากตะกงให้หมด เก็บรวบรวมใส่ภาชนะไว้ขายเป็นเศษยางชั้นดีฟองน้ำยางถ้าไม่กวาดออก เมื่อนำยางไปรมควันจะทำให้เห็นรอยจุดอากาศในแผ่นยาง ทำให้มาตรฐานคุณภาพยางต่ำลงกว่าที่ควรจะเป็น
ขั้นตอนที่ 9 ควรใช้แผ่นสังกะสี หรือวัสดุอื่นใดก็ได้ปิดตะกงเพื่อป้องกันมิให้ฝุ่นละออง หรือสิ่งสกปรกตกลงไปในน้ำยางที่กำลังจับตัว ทิ้งไว้ประมาณ 30 – 45 นาที
ขั้นตอนที่ 10 การนวดแผ่นยาง
เมื่อยางจับตัวแล้วก่อนน้ำไปนวด ควรรินน้ำสะอาดหล่อไว้ทุกตะกง เพื่อสะดวกในการเทแท่งยางออกจากตะกง การนวดยางควรนวดแผ่นยางบนโต๊ะที่สะอาด ซี่งปูด้วยอะลูมิเนียมหรือแผ่นสังกะสี นวดด้วยมือหรือไม้กรมแล้วแต่ถนัด หรือปัจจุบันมีเครื่องสำหรับนวดยางควรทำความสะอาดก่อนนวดทุกครั้ง ยางที่นวดแล้วให้มีความหนาประมาณ 1 เซนติเมตร
ขั้นตอนที่ 11 การรีดแผ่นยางด้วยเครื่องรีดลื่น นำยางแผ่นที่นวดแล้ว เข้าเครื่องรีดลื่น 3 – 4 ครั้ง ให้บางประมาณ 3 – 4 มิลลิเมตร
ขั้นตอนที่ 12 การรีดแผ่นยางด้วยเครื่องรีดดอก
หลังจากนำแผ่นยางเข้าเครื่องรีดลื่นแล้วก็นำแผ่นยางเข้าเครื่องรีดดอกอีก 1 ครั้ง การรีดดอกจะช่วยให้แผ่นยางเมื่อวางซ้อนกันไม่ติดและแห้งเร็วขึ้นเมื่อนำไปรมควัน
ขั้นตอนที่ 13 การล้างแผ่นยาง
แผ่นยางที่รีดดอกแล้ว ควรล้างด้วยน้ำสะอาดเพื่อล้างน้ำกรด และสิ่งสกปรกที่ติดอยู่ตามผิวของแผ่นยางออกให้หมด
ขั้นตอนที่ 14 การผึ่งแผ่นยาง
แผ่นยางที่ล้างด้วยน้ำสะอาดแล้ว ควรนำมาผึ่งไว้ในที่ร่มไม่ควรนำออกไปผึ่งหรือตากไว้กลางแดดเพราะจะทำให้ยางแผ่นเสื่อมคุณภาพได้งาย อย่าวางแผ่นยางบนพื้น หรือพาดแผ่นยางในที่ที่มีฝุ่น หรือถูกสิ่งสกปรกได้ง่าย
ขั้นตอนที่ 15 การเก็บยางแผ่นเพื่อรอจำหน่าย
หลังจากผึ่งยางแผ่นไว้ประมาณ 6 ชั่วโมง ก็เก็บรวบรวมยางแผ่น โดยพาดไว้บนราวใน โรงเรือนเพื่อรอจำหน่าย (ถ้ามีโรงรมก็นำเข้ารมควันหรืออาจจะอบยางในโรงอบพลังงานแสงอาทิตย์ เพื่อให้ยางแผ่นแห้งป้องกันเห็ดรา และสามารถเก็บไว้ได้นาน)
ข้อมูลจาก http://www.rubbernongkhai.com